Over klassieke rijkunst

Klassieke rijkunst is niet meer dan ‘bewuste’ rijkunst. Diverse oude meesters hebben de afgelopen eeuwen hun  kennis gedeeld over het trainen en rijden van paarden. Hun kennis is nog altijd waardevol en inmiddels aangevuld met nieuwe inzichten. Klassieke rijkunst staat voor:

• Het trainen van paarden binnen de fysieke en mentale mogelijkheden van het individuele paard
• Met als doel het paard geschikt te maken als rijdier
• Het verfraaien van de beweging

Het paard moet kunnen bewegen

In de barokke tijd  (17^e en 18^e eeuw) werd het rijden een uiting van kunst voor de adel.  In deze tijd werden de hofrijscholen opgericht, waaronder de Spaanse hofrijschool in Wenen. Tot en met de 19^e eeuw werden paarden ingezet voor dagelijks gebruik. Mensen waren afhankelijk van paarden.  Ze werden in grote getale ingezet op de slagvelden en als vervoermiddel. Paarden moesten gezond, wendbaar en snel zijn en moesten oefeningen beheersen die ook op de slagvelden van nut konden zijn. Vanaf de 20^ste eeuw zijn paarden echt tot een luxe artikel geworden voor een brede groep mensen. We rijden paard voor ons plezier en zetten ze in in de sport of als recreatiepaard met als gevolg dat er anders getraind wordt. Helaas zijn veel kennis en inzichten verloren gegaan.

In de klassieke rijkunst staat het welzijn van het paard voorop. Ik train binnen de fysieke en mentale mogelijkheden van het paard en probeer die mogelijkheden verder uit te breiden. De bouw van een paard verander je niet, maar de aandachtspunten in de training kunnen variëren afhankelijk van de bouw.

Het paard moet wel kúnnen bewegen en dat wil zeggen dat er in alle gewrichten beweging mogelijk is.

Als ruiter ben je daarin faciliterend. Diverse trainingsmethoden, zoals werk aan de hand en longeren, kunnen daarbij zeer nuttig zijn, mits je ze goed gebruikt.

Feiten:

• 90% van de blessures komt voort uit training in een te laag tempo*. Hierdoor komt het paard namelijk niet in zijn optimale ´range of movement´ waarbij al zijn gewrichten en spieren  goed doorbewegen (bron: *Equiscio);
• Spieropbouw vindt plaats na 48 uur rust, dus na twee aaneengesloten dagen rust;
• Stap is de meest belastende gang waarin schade aan onderrug, bekken en SI gewrichten kan ontstaan op het moment dat de verbinding weg valt.

Kiezen wij ervoor om op een paard te gaan zitten, dan zijn  we aan het paard verplicht om hem zodanig te trainen dat hij ons kan dragen. We gebruiken daarbij diverse trainingsmethoden om het paard te gymnastiseren (waarmee het lijf lenig gemaakt wordt) en te dresseren (het aanleren van oefeningen).

Misschien loop je tegen een van de volgende problemen aan:

• Je paard heeft moeite met door zijn lijf bewegen, los laten of buigen
• Is je aanleuning steeds niet fijn
• Heeft je paard onvoldoende sprong in de galop
• Is het lastig om je paard terug te rijden?
• Misschien lukt het niet om het paard ruim te laten stappen?

Of heb je een specifiek leerdoel, bijvoorbeeld:

• Je gaat je paard weer oppakken na een blessure of een rustperiode en je wilt dit op een verantwoorde manier doen
• Meer inzicht in het bewegingsapparaat en de anatomie van het paard
• Verbeteren van je eigen zit
• Een betere kijk op de fysieke gesteldheid en bespiering van het paard

Verschil met rechtrichten?

Rechtrichten is één van de voorwaarden om het paard gezond te trainen. Net als lengtebuiging en lateraal (zijwaartse) buiging.

Ik geef privé-lessen aan huis.  Maar je kunt ook enkele dagen naar de Veluwe komen.  Zie meerdaagse trainingen.

Klassiek trainen gaat uit van wat voor het paard fysiek en mentaal mogelijk is. Daarbij wordt paardvriendelijk en in harmonie met het paard samengewerkt.

We kiezen de trainingsopbouw die past bij je paard. Het kan bijvoorbeeld heel goed zijn dat een paard dat nooit een wedstrijd heeft gelopen, wel de piaffe wordt aangeleerd om hem kracht en souplesse in de onderrug en bekken te laten ontwikkelen.

Ervaar dat als je meer kijk krijgt op en gevoel voor de beweging van je paard, je sneller zelf tot oplossingen komt. Daarna worden ook de moeilijkere oefeningen een fluitje van een cent.

Soms betekent dit dat een ruiter actief aan zijn eigen fysieke beperkingen zal moeten werken. En soms is het zo dat juist het paard wat hulp van buitenaf kan gebruiken waardoor er  in bepaalde gewrichten weer beweging mogelijk wordt. We kijken naar alle aspecten rondom ruiter en paard.

Ik besteed in mijn lessen veel aandacht aan de houding en zit van de ruiter. Ook speciale zitlessen aan de longeerlijn kunnen veel effect hebben, ongeacht je niveau.

Longeren is een hele nuttige trainingsmethode, mits we het op de juiste manier doen. Ik longeer een paard met bijzetteugels en kaptoom met bit. Bijzetteugels kaderen het paard en voorkomen dat het paard over de buitenschouder valt. Maar geven ook wat druk op het bit zodat het paard met aanleuning, over zijn rug loopt.

Ik longeer de paarden met kaptoom en bit.
De bijzetteugels worden aan het bit bevestigd.  En de longeerlijn wordt op de neus van de kaptoom bevestigd. Zo wordt er door de longeur geen druk op het bit uitgeoefend.  Als longeur maak je kleine ophoudingen die doorwerken op de neus, met het doel om stelling en buiging te beïnvloeden. Bijzetteugels benaderen de normale teugels het beste. Ze trekken het hoofd van het paard niet naar beneden waardoor spanning op de verkeerde delen van de wervelkolom en spieren kan staan.

Het bit is bij het longeren bedoeld om het paard ´aan het bit´ te laten zijn (nageven) en ontspanning in de kaak, hals en rest van de wervelkolom te bewerkstellingen.

Je kunt je zit optimaliseren via speciale zitlessen. Deze lessen zijn voor elk niveau nuttig. Het systeem van de zitlessen is gebaseerd op een aantal onderdelen:

• De correcte loodlijn
• Een ontspannen en neutrale houding van lichaam, hoofd, armen en benen
• De verschillende types zit
• Ritme oefeningen
• De correcte lichaamsdraai

Tijdens de zitles longeer ik je paard. Het paard wordt bijgezet zodat hij ontspannen over de rug loopt terwijl jij je als ruiter concentreert op jezelf.

Werk aan de hand gebruiken we om het paard te gymnastiseren en om het paard nieuwe oefeningen aan te leren. Naast het paard kunnen we het paard beter waarnemen en we hinderen het paard daarbij niet met ons lijf. Daarbij is werk aan de hand heel leuk om te doen met je paard. Ik merk dat de meeste paarden het zelf ook heel leuk vinden.

Wil je je paard tijdelijk bij mij in training zetten, dan kan dit voor een periode van minimaal één week. Ik werk met de paarden hoofdzakelijk aan een goede basis. De paarden worden maximaal vijf keer per week getraind.

Ik beschik over ruime boxen en de paarden gaan overdag zo lang mogelijk naar buiten. Alle zaken rondom training en verzorging gaan in overleg met de eigenaar.

De kosten zijn €200,- per week inclusief stalling,  ruwvoer, krachtvoer en volledige verzorging (incl btw). Exclusief de kosten voor chiropractie, acupunctuur, medische zorg en hoefsmid.

Op 26 april mocht ik meerijden met het NCSAH examen, hier kreeg ik les op Z2 niveau van Irene. Mijn paard, Fidarsi Rossi ZrZ en ik rijden momenteel M2 maar willen de overstap maken naar de Z. In de les werd er vooral gelet op de balans, takt en het rechtrichten van het paard. Tijdens het loswerken hebben we veel tempowisselingen gereden waardoor mijn paard actiever en losser in het lijf werd. Daarna gingen we bezig met het appuyeren en ook de schouderbinnenwaarts. Mijn paard wil nog wel eens zijn takt verliezen in het appuyement naar links, maar door hem mee te nemen vanuit de schouderbinnenwaarts, bleef hij in balans en ging het al stukken beter. In de galop zijn we bezig geweest met de changementen, de wissel van links naar rechts ging goed. Het changement van rechts naar links daarentegen vinden mijn paard en ik lastiger, hij springt hierin na. Door de schouder wat naar buiten te zetten en stelling naar links te vragen in de contragalop, sprong hij achter al veel beter mee. Er is natuurlijk nog veel ruimte voor verbetering, maar ik was erg tevreden!

De les vond ik erg fijn, Irene is erg duidelijk en geeft goed advies over hoe je problemen het best op kunt lossen. Ik zou er heel graag weer willen lessen!

Zoë Zwiggelaar, 17 mei 2016